اموری همچون رمالی، فال بینی و جن گیری و موارد مشابه که به نوعی از امکان پیشگویی آینده یا تغییر آن خبر میدهند چه جایگاهی در احکام شرعی دین مبین اسلام دارد؟
در سالهای اخیر در کشورمان مراجعه به دعانویس، رمال، فال گیر، جن گیر و مواردی مانند آن و همچنین دریافت وجوه کلان در مقابل انجام این اقدامات افزایش یافته است. از آنجا که دعا امری مورد تاکید ادیان الهی به ویژه اسلام است، این سوال مطرح میشود که آیا اموری همچون دعا نویسی نیز مورد تایید اسلام هست؟ امور دیگری همچون رمالی، فال بینی و جن گیری و موارد مشابه که به نوعی از امکان پیشگویی آینده یا تغییر آن خبر میدهند چه جایگاهی در احکام شرعی دین مبین اسلام دارد؟
خبرگزاری ایسنا، پرسشهایی را در این زمینه در قالب استفتاء از مراجع تقلید تنظیم کرده است که به منظور سهولت دسترسی، پرسشها را از طریق پایگاه اطلاع رسانی (وب سایت) دفاتر مراجع تقلید مطرح کردیم که تاکنون آیات عظام مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، علوی گرگانی به این استفتاء پاسخ دادهاند. همچنین به دلیل وجود استفتاء مشابهی در پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی سیستانی، در انتهای این گزارش، متن استفتاء مذکور درج شده است:
متن پرسشها و پاسخ مراجع تقلید به این شرح است:
- آیا دعانویسی، فال گیری و جنگیری مورد تایید اسلام است؟
- گرفتن پول یا هدیه در قبال نوشتن دعا چه حکمی دارد؟
- نظر حضرتعالی درباره اقدام افرادی که بدون داشتن اطلاعات کافی دینی از طریق نوشتن دعا امرار معاش و کلاهبرداری میکنند، چیست؟
- دادن پول به این افراد چه حکمی دارد؟
پاسخ آیتالله العظمی ناصر مکارم شیرازی:
«نوشتن دعاهایی که از حضرات معصومین (علیهم السلام) رسیده و در کتب معتبر موجود است، اشکالی ندارد. ولی دعا نویسی حرفهای، که شغل افراد سودجوست، صحیح نیست و غالب کتابهایی که به آن استناد میکنند، اعتباری ندارد.
این امر اگر چه ممکن است ولی شرعا جایز نیست، و بسیاری از مدّعیان آن افرادی دروغگو یا خطاکارند و فال گیری از خرافات است و گرفتن پول برای گرفتن فال جایز نیست.»
پاسخ آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
«نوشتن دعاهایی که با دلیل معتبر از ائمه معصومین علیهم السلام نقل شده و اجرت گرفتن در مقابل آن، اشکال ندارد ولی مراجعه به فالگیرها یا دعانویسانی که به صورتهای مختلفه از منابعی که اعتبار شرعی ندارد نقل میکنند یا مینویسند جایز نیست و پول گرفتن اینگونه اکل مال به باطل و حرام است. والله العالم»
پاسخ آیت الله العظمی علوی گرگانی:
«بسمه تعالی دعا نویسی از نظر شرعی اشکال ندارد ولی فال گیری و جن گیری مورد تائید نیست ولی دعانویسی که فعلا در مملکت ما رواج دارد و بیشتر افراد کلاهبردار به این امر مشغول هستند جایز نیست زیرا بسیاری از آنها معلومات کافی در این امر ندارند و گرفتن چنین پولهایی هم خالی از شبهه نیست و ما نباید خودمان را در معرض سوء استفاده اینگونه افراد قرار دهیم.»
در بخش سوالها و جوابهای پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی سیستانی به این سوال که «آیا مراجعه به دعانویس اشکال دارد؟ نظر شما در مورد سحر و جادو چیست؟» پاسخ داده شده است: «مراجعه به دعانویس اشکال ندارد ولی سحر و جادو جایز نیست.»
همچنین در پاسخ به این سوال که «سحر و جادو چه حکمی دارد؟» عنوان شده است:«سحر و جادو از محرمات و معاصی کبیره است و جایز نیست».
همچنین درباره این سوال که «کف و یا فال فنجان بین، پیشگوییهایی میکند و میگوید که برای شخص در حال و آینده چه پیش خواهد آمد ؟ آیا چنین کاری جایز است به ویژه اگر صاحب فنجان به آنچه گفته میشود ترتیب اثر بدهد؟» پاسخ داده شده است: «چنان پیشگویهایی اعتبار ندارد و او هم نباید به طور جزم و یقین، سخنی بگوید هم چنانکه دیگران هم در مواردی که وجود حجّت شرعی و عقلی لازم است ، نباید بر آن پیشگوییها، اثر بار کنند.»