آناهیتا ایزد بانوی آب های روان، زیبایی، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام بوده است.
آناهیتا یا انهیت که ساخته شده از دو واژه ان + هیت است به معنای پاک و بی آلایش است .
اروپاییان همین کلمه را با تغیراتی به نام آنیتا تغیر دادند که از آیین میترایی باستانی ایران گرفته شده است . آناهیتا در پهلوی به نام “اردویسور اناهیتا” میباشد در ادبیات مزدیسنا ایرانی به نام فرشته ( ایزد ) نگهبان آب – فراوانی – زیبایی – باروری نام دارد و در نزد ایرانیان کهن بسیار مقدس و نماد پاکی و بی آلایشی اهورامزدا بوده است
بنای معروف به معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور بر سر راه همدان کرمانشاه واقع شده است.
برای نخستین بار در سال 37 میلادی «ایزدور خاراکسی» در کتاب خود تحت عنوان «ایستگاهها و چاپارخانههای پارت» از کنگاور به صورت «کنکوبار» نام برده و آن را معبد و پرستشگاهی برای الهه «آرتمیس» دانسته است.