سال که شروع می شود هیجان خاصی داردکه تا مدتها با این هیجان زندگی می کنیم
کم کم که روزها ، هفته و هفته به ماه ، ماه ها تبدیل به فصل می شود هیجان جای خود را با سکون وآرامش نسبی عوض می کند
فصل پر طراوت بهار و تابستان خرما پزان جای خود را به ریزش برگها میدهند آدمی کم کم و ناخواسته حس غریبی پیدا می کند برف سفید، باغ را چنان غرق در خود می کند که گویی ، عروسی است که با ناز می خرامد و جلوه نمایی می کند
به یکباره می گویند اسفند ماه شد ،ماه عید شد ، هر کسی تدارکی دیده و اسبابی خریده وخود را مهیای پذیرایی از میهمانان ،این حبیب بان خدا نموده است
نوروز یعنی چه؟ نوروز کلمه ای است که از دو قسمت که روی هم به معنای روز نوین است و بر اولین روز از نخستین ماه سال خورشیدی ،وقتی که آفتاب به برج حمل انتقال مییابد گفته میشود.و اصل پهلوی این واژه نوک روچ یا نوک روز بوده است.
ایرانیان چه قبل و چه بعد از اسلام نوروز را بسیار گرامی می دارند به گونه ای که برای آن اداب و رسوم خاصی تدارک دیده اند
آنچه که از متن تاریخ بدست می اید آیینی کهن وچند هزار ساله است که اصل آن از گزند حوادث و تحولات سالیان دور در امان مانده و گاهی تعلقاتی به ان اضافه وگاهی کاسته شده و گاهی سلطاتین وامراء نماد هایی را معین می نمودند که سمبل نوروز باشد.
نوروز و اسلام
با ظهور اسلام در جزیره العرب و فراگیر شدن آیین اسلام و فتح ایران به دست اعراب ، ایرانیان ، مسلمان شده و به دین مبین اسلام گرویدند ، به تبع این تحولات ، آداب و رسومات فرهنگی هم تغییرنموده و دست خوش حوادثی شد . ایرانیان ادابی را از اعراب آموختند و اعراب نیز فرهنگ غنی ایرانی را سوغات راه خود نمودند.
با ظهور اسلام در ایران زمین ، نوروز این آیین کهن نیز از تغییرات در امان نماندو خوشبختانه با این آیین، از باب مهربانی و ملاطفت بر خورد شد و آن را نه تنها مردود نکرد بلکه به آن رنگ دینی هم داد.
عیدها بر دو قسم هستند بعضی عیدها مذهبی همچون عید قربان عید فطر عید غدیر خم عید مبعث و بعضی نیز تابع آداب و رسوم اجتماعی و قومی و محلی میباشند و عید نوروز، عید ملی و باستانی عجم از جمله ایرانیان است .
مُعلّی پسر خُنَیس گوید: در روز نوروز، بر امام صادق(ع) وارد شدم. فرمود: «آیا این روز را می شناسی؟». گفتم: قربانت گردم! این روز را فارسیانْ گرامی می دارند و به یکدیگر هدیه می دهند. فرمود: «سوگند به خانه کعبه که این، رمزی دیرینه دارد و برایت روشن می سازم تا آگاه گردی». گفتم: سرورم !آموختن این امر از شما برایم بهتر از آن است که مردگان زنده شوند و دشمنانم بمیرند.
آن گاه فرمود: «ای معلّی! روز نوروز، همان روز است که خداوند از بندگان پیمان گرفت او را بپرستند و به او شرک نورزند، به پیامبران و حجت هایش بگروند و به امامان ایمان آورند. این همان روز است که خورشید طلوع کرد، بادها وزیدن گرفت و گل های زمین روییدند. این همان روزی است که کشتی نوح(ع) بر ساحل جودی آرامش یافت و همان روزی است که خداوند، گروهی چند هزار نفره را که از ترس مرگ از خانه ها بیرون رفته بودند زنده ساخت، پس از آن که آنان را میرانده بود. این، روز فرود جبرئیل بر پیامبر اسلام است و روزی است که پیامبر(ص) امام علی(ع) بر دوش گرفت تا بت های قریش را در مسجد الحرام شکست و در همین روز، ابراهیم، بت ها را شکست. این همان روزی است که پیامبر به یارانش دستور داد با علی(ع) بیعت کنند و در همین روز، علی را برای بیعت گرفتن از جنیان فرستاد. در همین روز، دومین بیعت با امیرالمؤمنین انجام شد. در همین روز بر نهروانیان پیروز شد و ذوالثدیه (صاحب پستان) را به قتل رساند. در این روز، قائم ما و صاحبان حکومتْ قیام کنند و در همین روز، قائم ما بر دجّال پیروز گردد و او را در زباله دان کوفه به دار آویزد. در هر روز نوروزی، ما آرزوی فرج داریم؛ چرا که آن از روزهای ما و شیعیان ماست. فارسیان، آن را گرامی داشتند و شما آن را ضایع کردید.»
و فرمود: یکی از پیامبران بنی اسرائیل از خداوند پرسید چگونه مردمانی را که خارج شدند، زنده می کند. خداوند بدو وحی کرد که در نوروز، آب بر قبر آنان بپاشد و آن، اولین روز سال فارسیان است و آنها زنده شدند، در حالی که سی هزار نفر بودند. از همین جا پاشیدن آب در نوروز، سنّت شده است المهذّب البارع، ج2، ص195-196?
روایتی از امام جعفرصادق(ع)در بحارالانوار در جلد 56 صفحه 91 نقل شده است که می فرماید :
نوروز روزی است که خورشید در آن طلوع کرده مگر این که ما در نوروز روز انتظار از میان رفتن سختیها هستیم زیرا نوروز از ما و شیعیان ماست.
ü با استفاده از روایات به این نتیجه رسیدیم که عید نوروز فی نفسه نیکو و بعضا مورد تشویق نیز واقع شده است0
البته خیلی چیزها در عین اینکه نیکو و زیبا ست و می تواند مورد سوء استفاده نیز واقع شود حتی عبادات مثل نماز و حج و 000 و عید نوروز نیز می تواند مورد حسن استفاده یا سوء استفاده واقع شده و بر اساس نوع استفاده می شود داوری کرد
ü اما محاسن عید نوروز:
1-مسافرت :خیلی از مردم به بهانه نوروز و با استفاده از فرصت تعطیلی جهت دیدار با اقوام تفریح – زیارت به مسافرت میروند در اسلام به سفر فراوان سفارش شده و هر یک از آنها تابع شرائط خواهد بود و اجر و پاداش آنرا نیز در نیت و نوع سفر می توان جستجو کرد0
2-صله رحم:بخشی از مردم به بهانه عید نوروز و شاید دقیقا فقط در نوروز اقدام به صله رحم و دیدار اقوام میکنند امروز بعلتهای مختلف صله رحم به حداقل رسیده و هر بهانه ای که باعث تقویت آن شود نیکوست0
3- نظافت عمومی : معمولا قبل از عید نوروز خانواده ها اقدام به خانه تکانی و نظافت عمومی کرده این عمل همیشه ارزشمند میباشد0
4-پوشیدن لباس نو :اگر در توان خانواده ها با شد بسیار سفارش شده است که برای اهل منزل لباس نوخریداری گردد و مخصوصا برای فرزندان خرید لباس نو اگر به همراه انگیزه معنوی باشد بسیار ارزشمند است0
5-رفتن به زیارت بزرگان و دانشمندان و بزرگان فامیل
6-رفتن جهت زیارت قبور مطهر ائمه و در ایران قبر مطهر حضرت امام رضا (ع) و امام زاده ها و قبور مطهر شهداء
7-رفتن به سر قبر اموات و گذشتگان مخصوصا شهداء
8- دادن هدیه به همدیگر مخصوصا بزرگان به کوچکترها – البته از حدمتعارف و متعادل خارج نشود0
9- خوشحالی و نشاط مردم-هر چیز مشروعی اگر باعث نشاط و سرور جامعه و خانواده ها گردد ارزشمند و موردسفارش اسلام هست0
-10-رفتن به دامن طبیعت در روز 13 فروردین
11- آشتی دوستان و خانواده ها با همدیگر: به هردلیلی در طول سال با همدیگر قهر بوده ولی به بهانه عید و با وساطت دیگران با هم آشتی کرده و به خانه هم میروند0
معایب عید نوروز
1- ترویج خرافات:مثل چهارشنبه سوری که یک عمل مردود وباعث خسارتهای فراوان جانی و مالی برای جامعه میگردد0
2-چشم و هم چشمی در خرید –پذیرائی و 000 یکی از مشکلات جامعه که باعث بهم خوردن تعادل خانواده ها میگردد چشم و هم چشمی در زندگی است0
3- اسراف و تبذیر– به بهانه عید نوروز بعضا اسراف فراوانی در پوشاک و خوراک صورت گرفته که اصلا معقول و پسندیده نبوده و مغایر با سفارش قرآن نیز میباشد0
4- ترک ارزشها:گاهی به بهانه عید خیلی از ارزشها از جمله حجاب – نماز – دعا – رفتن به مسجد و 000 ترک میگردد0
5- تحت الشعاع قرار گرفتن بعضی از مناسبتها: مثل شهادت ائمه (ع) و 000 به مناسبت عید با اینکه آن مناسبت مهمتراست0
6-تفسیر روز 13 فروردین به روز نحس :اساسا در اسلام همه ایام نیکو و تابع اعمال و افعال انسانها است
7 - ترویج موسیقی و فیلم های مبتذل: به بهانه اینکه عیداست و باید شاد بودو هر شادی را درچنینایامی مباح میدانند0
برگزاری مراسم نوروز در هر دیاری برای خودش آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد ولی آنچه که مشخصه عمومی این مراسم است چیدن سفره هفت سین است که ما هم هفت سین قرانی را پیشنهاد می نماییم
هفت سین قرانی :
سلام علی آل ابراهیم (سوره صافات آیه 109)
سلام قولاً من رب الرحیم (سوره یس آیه 58)
سلام علی آل یاسین (سوره صافات آیه 130)
سلام علی موسی و هارون (سوره صافات آیه 120)
سلام علی نوح فی العالمین (سوره صافات آیه 79)
سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین (سوره زمر آیه 73)
سلام علیکم بما صبرتم (سوره رعد آیه 24)
منابع
http://mersadeno.blogfa.com/post-91.aspx
http://rezamohamady.blogfa.com/page/a-1389122503
http://www.pasokhgoo