سلام

گاهی افرادی مراجعه می نمایند و درباره سحر و جادو وطلسم سوالاتی دارند که حاکی از استیصال و در ماندگی است

وقتی علت را جویا می شوی دلایلی می آورند که شاید ابتدا کمی گنگ باشد

مثلا میگویند اختلاف بین خانواده

ندا شتن کسب و کار

 شوهر نکردن دختر

 زن نگرفتن پسر ...

گیر و گرفتاری روزمره

برکت نداشتن در آمد

سحر چیست و از چه زمانی پیدا شده؟

 در اینکه سحر چیست، و از چه تاریخی به وجود آمده؟ بحث فراوان است این قدر می‏توان گفت که سحر از زمانهای خیلی قدیم در میان مردم رواج داشته است، ولی تاریخ دقیقی برای آن در دست نیست، و نیز نمی‏توان گفت چه کسی برای نخستین بار جادوگری را به وجود آورد؟ ولی از نظر معنی و حقیقت سحر می‏توان گفت: سحر نوعی اعمال خارق العاده است که آثاری از خود در وجود انسانها به جا می‏گذارد و گاهی یکنوع چشم‏بندی و تردستی است، و گاه تنها جنبه روانی و خیالی دارد  

سحر از نظر لغت به دو معنی آمده است  

  1-به معنی خدعه و نیرنگ و شعبده و تردستی و به تعبیر قاموس اللغه سحر یعنی خدعه کردن  

  2- کل ما لطف و دق: آنچه عوامل آن نامرئی و مرموز باشد  

در مفردات راغب که مخصوص واژه‏های قرآن است به سه معنی اشاره شده:  

  1- خدعه و خیالات بدون حقیقت و واقعیت، همانند شعبده و تردستی

  2- جلب شیطانها از راههای خاصی و کمک گرفتن از آنان

  3- معنی دیگری است که بعضی پنداشته‏اند و آن اینکه: ممکن است با وسائلی ماهیت و شکل اشخاص و موجودات را تغییر داد، مثلا انسان را بوسیله آن به صورت حیوانی در آورد، ولی این نوع خیال و پنداری بیش نیست و واقعیت ندارد  

از بررسی حدود 51 مورد کلمه سحر و مشتقات آن در سوره‏های قرآن از قبیل: طه، شعراء، یونس و اعراف و... راجع به سرگذشت پیامبران خدا: موسی، عیسی و پیامبر اسلام (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) به این نتیجه می‏رسیم که سحر از نظر قرآن به دو بخش تقسیم می‏شود:  

آنجا که مقصود از آن فریفتن و تردستی و شعبده و چشم‏بندی است و حقیقتی ندارد چنانکه می‏خوانیم

   1- فاذا حبالهم و عصیهم یخیل الیه من سحرهم انها تسعی: (ریسمانها و عصاهای جادوگران زمان موسی در اثر سحر، خیال می‏شد که حرکت می‏کنند) سوره طه آیه 66 و در آیه دیگر آمده است فلما القوا سحروا اعین الناس و استرهبوهم (هنگامی که ریسمان‏ها را انداختند چشمهای مردم را سحر کردند و آنها را ارعاب نمودند) (اعراف آیه 116) از این آیات روشن می‏شود که سحر دارای حقیقتی نیست که بتوان در اشیاء تصرفی کند و اثری بگذارد بلکه این تردستی و چشمبندی ساحران است که آنچنان جلوه می‏دهد  .

  2- از بعضی از آیات قرآن استفاده می‏شود که بعضی از انواع سحر به راستی اثر می‏گذارد مانند آیه فوق که می‏گوید آنها سحرهائی را فرا می‏گرفتند که میان مرد و همسرش جدائی می‏افکند (فیتعلمون منهما ما یفرقون به بین المرء و زوجه) یا تعبیر دیگری که در آیات فوق بود که آنها چیزهائی را فرا می‏گرفتند که مضر به حالشان بود و نافع نبود (و یتعلمون ما یضرهم و لا ینفعهم)

ولی آیا تاثیر سحر فقط جنبه روانی دارد و یا اینکه اثر جسمانی و خارجی هم ممکن است داشته باشد؟ در آیات بالا اشاره‏ای به آن نشده، و لذا بعضی معتقدند اثر سحر تنها در جنبه‏های روانی است

وقتی که به منابع دینی مانند قران رجوع می کنیم می بینیم در این کتاب شریف به کرات از کلمه سحر نام برده است

ولی آنچه مهم است

1} سحر وجود دارد

2} سحر تاثیر دارد

برای نمونه آیه 102 سوره مبارکه بقره را مورد بررسی قرار خواهیم داد

(یهود) از آنچه شیاطین در عصر سلیمان بر مردم می‏خواندند پیروی می‏کردند، سلیمان هرگز (دست به سحر نیالود و) کافر نشد، و لکن شیاطین کفر ورزیدند و به مردم تعلیم سحر دادند (و نیز یهود) از آنچه بر دو فرشته بابل هاروت و ماروت نازل شد پیروی کردند، (آنها طریق سحر کردن را برای آشنائی به طرز ابطال آن به مردم یاد می‏دادند) و به هیچ کس چیزی یاد نمی‏دادند مگر اینکه قبلا به او می‏گفتند ما وسیله آزمایش شما هستیم، کافر نشوید (و از این تعلیمات سوء استفاده نکنید) ولی آنها از آن دو فرشته مطالبی را می‏آموختند که بتوانند به وسیله آن میان مرد و همسرش جدائی بیفکنند (نه اینکه از آن برای ابطال سحر استفاده کنند) ولی هیچگاه بدون فرمان خدا نمی‏توانند به انسانی ضرر برسانند، آنها قسمتهائی را فرا می‏گرفتند که برای آنان زیان داشت و نفعی نداشت، و مسلماً می‏دانستند هر کسی خریدار این گونه متاع باشد بهره‏ای در آخرت نخواهد داشت و چه زشت و ناپسند بود آنچه خود را به آن می‏فروختند اگر علم و دانشی می‏داشتند.

از احادیث استفاده مى شود که در زمان سلیمان (ع) پیامبر، گروهى در کشور او به عمل سحر و جادوگرى پرداختند و سلیمان دستور داد که تمام نوشته هاى آن ها را جمع آورى و در محل مخصوصى نگه دارى کنند. پس از وفات سلیمان گروهى آن ها را بیرون آورده، با بهره گیرى از آن ها به تکذیب حضرت سلیمان پرداخته و پیامبر بودن او را منکر شده و به اذیت و آزار مردم پرداختند.
هنگامى که پیامبر اسلام(ص) ظهور کرد اعلام نمود که سلیمان از پیامبران است. برخى از علماى یهود گفتند:‌ از محمد تعجب نمى کنید که مى گوید سلیمان پیامبر است در صورتى که او ساحر بوده است! آیات فوق به آنها پاسخ داد.و برخی از بنی اسرائیل نیز به جای پیروی از تورات به سراغ سحر و جادو رفتند.

این کار چنان شهرت و گسترش یافت که یهود زمان پیامبر اسلام صلی اللَّه علیه و آله نیز سلیمان را ساحری زبردست می‌دانستند و او را به عنوان پیامبر نمی‌شناختند! این آیه، گناه و انحراف رها کردن تورات و پیروی از شیاطین سحر آموز را بیان می‌کند که یهود به جای تورات از آنچه شیاطین در زمان سلیمان بر مردم می‌خواندند، پیروی می‌کردند. آنان برای توجیه کار خویش، نسبت سحر به سلیمان نیز می‌دادند، در حالی که سلیمان مرد خدا بود و کارش معجزه، و شیاطین در جهت مخالف او و کارشان سحر بود  .

علاوه بر آنچه گذشت، یهود از منبع دیگری نیز به سحر دست یافتند. بدین طریق که خداوند دو فرشته را به نام «هاروت» و «ماروت» به صورت انسان در شهر «بابل»   در میان مردم قرار داد که روش ابطال و خنثی سازی سحر و جادو را به آنان بیاموزند. امّا برای این کار لازم بود ابتدا آنان را با سحر آشنا سازند.

 چون انسان تا فرمول ترکیبی چیزی را نداند، نمی‌تواند آن را خنثی نماید؛ لذا فرشته‌ها، ابتدا طریق سحر و سپس طریقه ابطال آن را می‌آموختند و قبل از آموزش با شاگردان خود شرط می‌کردند که از آن سوء استفاده نکنند و می‌گفتند: این کار مایه‌ی فتنه و آزمایش است، مبادا در مسیر مبارزه و خنثی سازی، خودتان گرفتار شوید. امّا یهود از آن آموزش سوء استفاده نموده و از آن برای مقاصد ناشایست بهره بردند و حتّی برای جدایی میان مرد و همسرش بکار گرفتند.

نکات تفسیری

1- سحر و قدرت الهی  

همانند همه چیز سحر هم تحت سیطره قدرت الهی است و ساحر با داشتن علمِ سحر، از دایره‌ی قدرت الهی خارج نیست و بدون اراده‌ی خدا قادر به انجام کاری نیست و به کسی نمی‌تواند ضرری برساند، ولی از آنجایی که خداوند برای هر چیز اثری قرار داده است، سحر و جادو نیز می‌تواند اثرات سویی داشته باشد که از آن جمله تأثیر آن بر روابط زناشویی و خانوادگی است  .

2-ابطال سحر  

یاد گیری سحر به جهت ابطال سحر مجاز است؛ همانند پزشکی که با علل بیماری‌ها آشنا می‌شود تا بتواند با آن مبارزه کند. هاروت و ماروت هم سحر را به جهت ابطال آن به مردم می‌آموختند  .

همانند همه چیز سحر هم تحت سیطره قدرت الهی است و ساحر با داشتن علمِ سحر، از دایره‌ی قدرت الهی خارج نیست و بدون اراده‌ی خدا قادر به انجام کاری نیست و به کسی نمی‌تواند ضرری برساند، ولی از آنجایی که خداوند برای هر چیز اثری قرار داده است، سحر و جادو نیز می‌تواند اثرات سویی داشته باشد که از آن جمله تأثیر آن بر روابط زناشویی و خانوادگی است

  3- تخصص در کنار تعهد  

تخصص اگر با دین و اخلاق و تعهد همراه نباشد نتایج خسارت باری را در پی خواهد داشت. آن دو فرشته وقتی که وقتی به مردم دانش سحر را برای ابطال آن می‌آموختند این مهم را یاد آور می‌شدند که «ما وسیله آزمایش هستیم پس کفر نورز» یعنی این دانش را ابزاری برای ضرر به دیگران و استفاده های ناروا قرار ندهید.

4- تفرقه انداختن میان زن و شوهر، کاری شیاطینی و در حدّ کفر است

5- سحر و جادو واقعیّت دارد و در زندگی انسان م?ثّر است

استفتاآت

آیت الله سیستانی

پرسش: سحر وجادوچه حکمی دارد ؟  

پاسخ: سحر وجادواز محرمات ومعاصی کبیره است و جایز نیست  .

آیت الله محقق کابلی

سوال : سحر و یاد گیری آن [سحر و جادو] آیا سحر و جاود حقیقت دارد؟ آیا همه آنچه از اوهام وخیالات را که مردم سحر وجاود می نامند درست است ؟  

پاسخ دهنده: معظم له  

   سحر و جاود حقیقت دارد ومؤثر است و شرعا آموختن و به کار بردن آن حرام است؛ مگر اینکه برای ابطال سحر از خود و دیگران باشد که در در این صورت یاد گرفتن آن به قدر ضرورت اشکال ندارد  .

آیت الله خامنه ای

س 1232: آیا یاد گرفتن سحر و عمل به آن جایز است؟

ج: علم سحر و یادگرفتن آن حرام است مگر آنکه به منظور غرض عقلایى و مشروع باشد

آیت الله بهجترحمه الله

آیا جادو و سحر واقعیت دارد و در صورت وجود، آیا حرام است؟  

ج. بله، واقعیت دارد و حرام است

التماس دعا